سیستم تهویه مطبوع سرمایشی و گرمایشی VRF به دو دسته کلی  GHP(مخفف کلمه gas heat pump که نیروی محرک کمپرسور آن یک موتور احتراق داخلی است و با گاز لوله‌کشی شده شهری کار می‌کند) و EHP (مخفف Electric heat pump که نیروی محرک کمپرسور آن یک الکتروموتور است که با انرژی برق کار می‌کند) تقسیم‌بندی می‌شود. نکته اینجاست که در ایران به اشتباه به سیستم‌های EHP همان   VRFگفته می‌شود در حالی‌که EHP در زیرمجموعه سیستم‌های VRF قرار دارد. لذا در این متن ومتون‎‌ دیگر، هر جا که از VRF نام برده می‌شود منظور همان EHP است که با الکتروموتور و انرژی الکتریسیته کار می‌کند.

در یک تعریف ساده، این دستگاه شبیه کولر گازی با چندین یونیت داخلی می‌باشد.

لازم به ذکر است که با توجه به حساسیت سیستم VRF، اجرای کار آن بسیار تخصصی است که در صورت وجود کوچکترین نقص در طراحی یا اجرا، کل سیستم دچار مشکل می‌شود. پس بهتر است در صورت خرید دستگاه ازهر شرکت و یا برندی کار طراحی، نصب و اجرا به عهده فروشنده باشد.

VRF به معنای جریان متغیر مبرد است. منظور از متغیر بودن جریان مبرد این است که در سیستم‌های تراکمی مانند چیلر تراکمی، جریان مبرد ورودی به اپراتور، همواره مقدار مشخص و ثابتی وجود دارد. ولی در VRF که بر پایه سیکل تبرید تراکمی کار می‌کند، این قابلیت وجود دارد که مقدار جریان مبرد ورودی به هر اوپراتور (یونیت‌های داخلی نصب شده در ساختمان) را می‌توان کنترل کرد و در نتیجه دمای هر اوپراتور را به طور جداگانه و مستقل از سایر اپراتورها تنظیم نمود.

در سیستم تهویه مطبوع VRF، کمپرسور توسط موتور الکتریکی به گردش درآمده و سیال مبرد (گاز فریون) را در لوله‌ها، یونیت‌های بیرونی و داخلی به گردش درمی‌آورد تا طی سیکل تبرید عمل سرمایش و گرمایش در سیستمی کاملا یکپارچه انجام شود. ظرفیت این سیستم‌ها بین 22KW تا 252 KW است که به صورت واحد کاملا یکپارچه می‌توانند تمامی نیازهای برودتی، حرارتی وتنظیم سرعت هوای ورودی به هر واحد را به بهترین شکل ممکن و به صورت هوشمند و مستقل از سایر واحد‌ها انجام دهند.

کارکرد سیستم‌های VRF

سیستم‌های پمپ گرمایی مولتی اسپلیت، که در داخل آن از تعدادی واحد داخلی متصل به یک واحد خارجی استفاده می‌شود، از یک تکنولوژی مناسب برای ساختمان‌های مسکونی و تجاری سبک، به سیستم‌های با جریان متغیر مبرد یا VRF تغییر یافته و متحول شده‌اند که می‌توانند تهویه مطبوع خوبی را برای ساختمان‌های تجاری عظیم فراهم کنند. در فناوری VRF از کنترل‌های هوشمند یک‌ پارچه، محرک‌های سرعت متغیر، لوله‌کشی مبرد و بازیابی گرما برای تولید محصولاتی استفاده می‌شود که واجد ویژگی‌هایی مثل سهولت نصب، بازدهی بالای انرژی، انعطاف پذیری عملکرد و کنترل منطقه هستند.

در فناوری VRF امروزی از موتورهایی با مبدل جریان (کموتاتور) الکترونیکی (ECM)، کمپرسورهای پیچی با محرک معکوس‌گر، کمپرسور‌های چندتایی، پیکربندی چند کاره، مداربندی پیچیده مبرد و روغن، برگشت‌ها و کنترل‌هایی استفاده می‌شوند که اجازه می‌دهند تا 60 واحد داخلی یا بیشتر به شکل متصل به یک واحد خارجی کار کنند. سیستم‌های مولتی اسپلیت متشکل از چند قسمت داخلی متصل به یک واحد خارجی می‌باشد.

قطعات اصلی VRF

قطعات اصلی VRFعبارتند از: یونیت خارجی که شامل الکتروموتور، کمپرسور، مجموعه کندانسور و فن، شیر انبساط الکترونیکی، بدنه محافظ بیرونی، شاسی دستگاه و… است که به طور معمول روی بام یا فضای آزاد نصب می‌شود. یونیت‌های داخلی که به‌صورت سقفی، دیواری و زمینی داخل ساختمان نصب می‌شوند و شامل اوپراتور (کویل مسی) و فن هستند.

برخی از کاربردهای سیستم تهویه مطبوع VRF

• آپارتمان‌های مسکونی (از واحدهای کوچک گرفته تا ساختمان‌های چند ده طبقه).
• ساختمان‌های اداری (تمامی فضاها مانند اتاق‌های اداری، اتاق انتظار، سالن کنفرانس و…که متناسب با نیاز، مقدار تهویه هر قسمت قابل کنترل و تغییر است).
• مدارس و دانشگاه‌ها (کلاس‌های درس، کتاب‌خانه‌ها، سلف، راهرو‌هاو…).
• بیمارستان‌ها (کنترل مقدارهوای ورودی به بخش‌های مختلف، تنظیم کیفیت هوا، تنظیم دقیق رطوبت هوا، ورودی به میزان دلخواه، توانایی کارکرد 24 ساعته در 7 روز هفته).
• مرکز نگهداری افرار مانند خانه سالمندان و…
• سوپر مارکت‌ها و مراکز خرید بزرگ و کوچک (انجام عملیات خنک‌کاری، ویژه بخش‌های حساس، تامین بیشتر هوا در محوطه جلویی).
• هتل‌ها (طراحی جداگانه سیستم تهویه مطبوع اتاق‌ها نسبت به آشپزخانه، استخر و…و عدم اشغال فضای اتاق‌ها).
• شرکت و کارخانه‌جات تولیدی ورستوران‌ها و…